اهورامزدا

در این بخش از اوستا همچون قسمتهای سابق به سخن دوگانه و اختلاف محققین می رسیم وهمانگونه که اشاره شد برخی «یشت»ها را خارج از اعتقادات زرتشت و حتی مخالف عقاید وی می دانند و آنرا از اضافات مغان دانسته و از انحرافات می دانند.در مقابل محققین دیگر(همچون مری بویس) این سرودها (یشت ها) را از تعالیم خود زرتشت دانسته و مبتنی بر مکاشفات زرتشت با اهورامزدا می دانند.اینان معتقدند که یشت ها دربردارندۀ پرسشها و خطابات زرتشت و دیگر ایزان با آفرینندۀ خود و همچنین پاسخهای اهورا مزدا است.

این محققان جهان بینی مبتنی بر دوگانگی (بدین معنی که مدّبر خوبی ها را اهورامزدا و اسپنتامینو و دیگر ایزدان بدانند و مدّبر بدی ها  را اهریمن و انگرمینو و دیوان زیردست بدانند)که در یشت ها به روشنی مشاهده می شود،از اصول لاینفک کیش زرتشت می دانند.

در سراسر یشت ها در ستیز میان خوبی و بدی که بسیار از آن سخن به میان آمده ،ایزدانی را مشاهده می کنیم که مدّبر امور هستند و غیر از تدبیر امور و انجام وظایف معمولی خود ،مستقیماً در نبرد میان خوبی و بدی شرکت می کنند.به طور مثال :میترا نه تنها از تمام مزدا پرستان با تقوی پشتیبانی می کند،بلکه با گرز خود جملۀ دیوان را از پا در می آورد و دیوان به اتفاق بزرگ خود یعنی انگره مینو از او در هراسند.(یشت120: 10 و همچنین وندیداد)

 یا مثلاً : «تشتریا» افزون بر اینکه هر سال دیوخشکسالی را با آوردن باران شکست می دهد، ارواح شهابهای ثاقب را که اهریمن پرتاب می کند نیز به انقیاد در می آورد(یشت 39: 8)محققان اذعان دارند که بسیاری از این سرودها «یشت»ها از  ظرافت و زلال بودن تعالیم زرتشت می کاهند واعتقادات کهن وشیوه های تفکر مبتنی بر شرک و تعدد خدایان بار دیگر با یشت ها رخنه کرده است .

در یشت ها شاهد فراخوانی ایزدان (غیر از اهورا مزدا ) و راز ونیاز با آنان وحتی اعطای پیشکشها وقربانی کردن برای آنها هستیم و با این وجود تنها تفاوتی که میان دین زرتشتی و دینهای ایران باستان قبل از زرتشت یافت می شود این است که در ایران باستان عده ای از پرستش شوندگان وجود داشتند که به عنوان ایزد از آنها یاد میشد وطبیعتاً برای آنها نیز همچون سایر ایزدان وخدایان ،حیوانات قربانی می شدند و عطایا و پیشکش ها به سوی آنان روانه می شد ولی اشو زرتشت با ایزد بودن آنها مخالفت کرد وآنان را به عنوان دیوان و دشمنان ایزدان معرفی کرد و قربانی کردن برای آنها منع کرد و آنان را شایسته دشمنی دانست چرا که به آنان اطلاق دشمنان اهورا مزدا شد ولی از عرض ارادت به  سایر ایزدان منع نکرد وقربانی کردن اعطای پیشکش  به سایر ایزدان را روا دانست و تنها فرقی که با سابق پیدا شد این بود که دیگر استقلال در پرستش نداشتند.